3ος Κύκλος - Ενότητα 1η

Ελληνο-ιταλικός και ελληνο-γερμανικός πόλεμος. Κατάληψη και Κατοχή, ζώνες κατοχής. Γερμανοί, Ιταλοί, Βούλγαροι: σύμμαχοι και διεκδικη­τές. Κατοχικές και Εξόριστες Κυβερνήσεις. Κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες: από τον λιμό του πρώτου χειμώνα στο ελληνικό «οικονομικό θαύμα», από την κατάληψη στη ριζοσπαστικοποίηση. Αντίσταση-Συνεργασία-Αντίποινα. Ο ξένος παράγοντας: οι Άγγλοι. Ο πόλεμος εντός του πολέμου: ενδοελληνικές συγκρούσεις. Ολοκαύτωμα. Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Συμφωνίες και Συνέδρια: από την Πλάκα, στο Λίβανο και την Καζέρτα. Το τέλος της Κατοχής: από την Απελευθέρωση στα Δεκεμβριανά και τη Βάρκιζα.

Η Ελλάδα εντός του Ψυχρού Πολέμου. Από την Απελευθέρωση στα Δε­κεμβριανά: από την κυριαρχία του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ στη Συμφωνία της Βάρ­κιζας. Η περίοδος της «Λευκής Τρομοκρατίας»: πόλεις και ύπαιθρος. Εκλογές και Δημοψήφισμα. Διολισθαίνοντας στον Εμφύλιο Πόλεμο. Οι αντίπαλοι στρατοί, τα αντίπαλα «κράτη»: ο Κυβερνητικός Στρατός, η Αθήνα, ο ΔΣΕ και το «κράτος» του Ζαχαριάδη. Στρατιωτικές επιχει­ρήσεις, κατασταλτικά μέτρα και κοινωνικές συνέπειες. Εμφύλιος, Άμα­χοι και τα Παιδιά του Εμφυλίου. Οι διεθνείς διαστάσεις του Εμφυλίου Πολέμου: Δύση και Ανατολή. Από το «Σχέδιο Λίμνες» στον «άπαρτο» Γράμμο. Ο Αύγουστος του 1949 και το «όπλο παρά πόδα». Σκέψεις και συμπεράσματα για τη δεκαετία του ’40. Ο Εμφύλιος μέσα μας: η «δια­μάχη των ιστορικών» για τη δεκαετία του ’40 (ακαδημαϊκή vs δημόσια ιστορία).

Ο ακήρυχτος εμφύλιος (1946-47). Οι εκλογές και το δημοψήφισμα. Η ίδρυση του ΔΣΕ. Το «δόγμα Τρούμαν». Η κλιμάκωση των στρατιω­τικών επιχειρήσεων το 1947. Οι μάταιες προσπάθειες; συμφιλίωσης. Η κυβέρνηση Σοφούλη και το σχέδιο «Λίμνες;».

Ο ολοκληρωτικός εμφύλιος (Σεπτέμβριος 1947-Αύγουστος 1949). Ο σχηματισμός της; Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης  και η θέση εκτός νόμου του ΚΚΕ. Οι μεγάλες μάχες του Εμφυλίου: Μακρόνησος, «παιδομάζωμα», «Μακεδονικό». Το ανθρώπινο κόστος και οι μακρο­χρόνιες συνέπειες.

Οι συνέπειες του Εμφυλίου. Η περιπέτεια των Σλαβομακεδόνων και η πλασματική εθνογένεση του Κράτους των Σκοπίων με παραχάραξη της Ιστορίας της; Μακεδονία. (από το 1945 και μετά). Ο Εμφύλιος στο φόντο των διεθνών εξελίξεων και οι διεθνείς διαστάσεις του. Η μετεμφυλιακή ατμόσφαιρα (1949-74) και η περιπέτεια των πολιτικών προσφύγων στις χώρες του τότε υπαρκτού σοσιαλισμού.

Ο ελληνικός εμφύλιος, πρώτη πράξη του Ψυχρού Πολέμου που θα αιωρούνταν πάνω από την παγκόσμια πολιτική, στρατιωτική και οικονομική σκηνή τα επόμενα χρόνια. Ο «εμφύλιος» των ιστορικών για τον Εμφύλιο. Βιβλιογραφία.